Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam – Ung thư ruột kết, còn được gọi là ung thư đại trực tràng, là căn bệnh phổ biến thứ ba trên toàn cầu, với hơn 1,9 triệu người được chẩn đoán mỗi năm tính đến năm 2020. Mặc dù có nhiều phương pháp điều trị như phẫu thuật, xạ trị, hóa trị và liệu pháp miễn dịch, nhưng không phải tất cả các phương pháp đều hiệu quả với mọi loại ung thư.
Đặc biệt, ung thư ruột kết thiếu hụt sửa chữa sai khớp (dMMR), chiếm 5-15% các trường hợp và gây ra bởi các đột biến gen chịu trách nhiệm sửa chữa lỗi trong quá trình sao chép DNA, được biết là ít đáp ứng với hóa trị hơn các loại khác.
Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đầy hứa hẹn được trình bày tại Hội nghị thường niên của Hiệp hội Ung thư Lâm sàng Hoa Kỳ (ASCO) năm 2025 cho thấy việc bổ sung liệu pháp miễn dịch vào hóa trị sau phẫu thuật cho bệnh nhân ung thư ruột kết giai đoạn 3 có thể giảm một nửa tỷ lệ tái phát và tử vong.
Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn III này đã tuyển chọn 712 người với độ tuổi trung bình là 64, mắc ung thư ruột kết dMMR giai đoạn 3. Ở giai đoạn này, ung thư đã di căn đến các hạch bạch huyết của cơ thể nhưng chưa lan ra các bộ phận khác.
Tất cả những người tham gia nghiên cứu đều đã trải qua phẫu thuật để loại bỏ khối u và vẫn còn tế bào ung thư trong hạch bạch huyết. Họ được phân ngẫu nhiên để nhận hóa trị mFOLFOX6 hoặc mFOLFOX6 kết hợp với atezolizumab – một loại thuốc ức chế điểm kiểm soát miễn dịch.
Atezolizumab hoạt động bằng cách nhắm mục tiêu vào protein PD-L1 trên các tế bào ung thư.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, những người tham gia nhận hóa trị kết hợp với liệu pháp miễn dịch có tỷ lệ sống sót không bệnh (DFS) — tức là giảm nguy cơ tái phát ung thư và tử vong — thấp hơn 50% so với những người chỉ nhận hóa trị.
Tiến sĩ Frank Sinicrope, nhà ung thư học tại Mayo Clinic ở Minnesota và là tác giả chính của nghiên cứu, nhấn mạnh: "Những phát hiện từ nghiên cứu của chúng tôi đại diện cho một bước tiến lớn trong điều trị bổ trợ ung thư ruột kết dMMR giai đoạn 3 và giờ đây sẽ thay đổi cách điều trị cho loại ung thư này."
Tiến sĩ Glenn S. Parker, Phó Chủ tịch Khoa Phẫu thuật và Trưởng khoa Phẫu thuật Đại trực tràng tại Trung tâm Y tế Đại học Hackensack Meridian Jersey Shore, New Jersey, bày tỏ sự hy vọng mạnh mẽ đối với những phát hiện này. Ông nhận định rằng việc sử dụng atezolizumab kết hợp với hóa trị chuẩn ở bệnh nhân ung thư ruột kết dMMR giai đoạn III là một bước tiến đáng kể.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Parker cũng mong muốn có thêm dữ liệu theo dõi dài hạn từ thử nghiệm lâm sàng để đánh giá tỷ lệ sống sót và tái phát trong tương lai. Ông cũng gợi ý các nghiên cứu tiếp theo nên khám phá liệu liệu pháp miễn dịch có thể rút ngắn thời gian điều trị hóa trị/miễn dịch bổ trợ ở một số bệnh nhân dMMR, đặc biệt là những người có hồ sơ kích hoạt miễn dịch cao hay không.
Tiến sĩ Wael Harb, nhà huyết học và ung thư học được chứng nhận bởi hội đồng quản trị tại Viện Ung thư MemorialCare ở Quận Orange, CA, bày tỏ sự phấn khởi thực sự với kết quả thử nghiệm. Ông nhấn mạnh rằng ung thư ruột kết là một trong những loại ung thư phổ biến và gây tử vong nhất trên toàn thế giới, và ngay cả sau phẫu thuật, nhiều bệnh nhân – đặc biệt là những người mắc bệnh giai đoạn III – vẫn đối mặt với nguy cơ tái phát cao.
Tiến sĩ Harb nói: "Nghiên cứu này là một bước tiến lớn cho bệnh nhân ung thư ruột kết giai đoạn III có đặc điểm di truyền cụ thể gọi là dMMR. Sự kết hợp giữa hóa trị tiêu chuẩn với thuốc miễn dịch atezolizumab đã giảm 50% nguy cơ tái phát ung thư và tử vong. Đó là một cải thiện đáng kể – và trong thế giới chăm sóc ung thư, những kết quả như thế này có thể dẫn đến những thay đổi thực sự trong cách chúng ta điều trị bệnh nhân. Đây là loại dữ liệu có thể định nghĩa lại tiêu chuẩn chăm sóc."
Bước tiếp theo quan trọng nhất cho nghiên cứu này là tích hợp phương pháp tiếp cận này vào các hướng dẫn điều trị, để các bác sĩ có thể cung cấp nó cho bệnh nhân đủ điều kiện. Tiến sĩ Harb cũng mong muốn có dữ liệu theo dõi dài hạn hơn để xác nhận tính bền vững của lợi ích và theo dõi sự an toàn theo thời gian. Nhìn về phía trước, ông cho rằng sẽ rất thú vị khi khám phá liệu liệu pháp miễn dịch cũng có thể giúp bệnh nhân mắc bệnh giai đoạn sớm hơn – hoặc thậm chí được sử dụng thay cho hóa trị trong một số trường hợp.
"Cuối cùng, nghiên cứu này mở ra cánh cửa cho các phương pháp điều trị ung thư ruột kết cá nhân hóa và hiệu quả hơn," Tiến sĩ Harb kết luận.
Nguồn
Bài viết liên quan