Việc từ bỏ hút thuốc giúp làm chậm tiến trình suy giảm nhận thức ngay cả ở người lớn tuổi

Suy giảm nhận thức thường bị nhầm là hệ quả tự nhiên của quá trình lão hóa, nhưng thực tế đây có thể là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe nghiêm trọng. Một lối sống lành mạnh, đặc biệt là ngừng hút thuốc lá, mang lại nhiều lợi ích đáng kể trong việc bảo vệ và duy trì chức năng nhận thức.

Suy giảm nhận thức nghiêm trọng là tình trạng bệnh lý khi khả năng ghi nhớ và tư duy bị ảnh hưởng đến mức gây trở ngại cho sinh hoạt hằng ngày — không phải hiện tượng bình thường của tuổi già. Các bệnh lý thường liên quan gồm Alzheimer, các dạng sa sút trí tuệ khác, Parkinson và đột quỵ.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng không hút thuốc giúp giảm nguy cơ suy giảm nhận thức tiến triển. Gần đây, nghiên cứu đăng trên The Lancet Healthy Longevity cho thấy bỏ thuốc lá ở tuổi trung niên hoặc muộn hơn vẫn giúp làm chậm quá trình suy giảm nhận thức do tuổi tác, góp phần duy trì sức khỏe não bộ và chất lượng sống lâu dài.

Hút thuốc ảnh hưởng đến chức năng nhận thức như thế nào?

Nghiên cứu phân tích dữ liệu sức khỏe trong 18 năm từ ba nghiên cứu lớn gồm ELSA, SHARE và HRS, với hơn 9.400 người tham gia (4.718 người đã bỏ thuốc và 4.718 người vẫn hút thuốc) tại 12 quốc gia, trong đó có Mỹ và Anh.

Theo TS. Mikaela Bloomberg (Đại học College London), hút thuốc gây hại cho tim, phổi và cả chức năng nhận thức, đặc biệt ở người cao tuổi — nhóm ít có xu hướng bỏ thuốc nhưng chịu nhiều rủi ro sức khỏe nhất. Nghiên cứu nhằm xác định liệu bỏ thuốc ở tuổi trung niên hoặc muộn hơn có thể làm chậm tốc độ suy giảm nhận thức hay không.

Bỏ thuốc làm chậm suy giảm trí nhớ đến 20%

Kết quả cho thấy người bỏ thuốc có điểm số nhận thức giảm ít hơn đáng kể so với người tiếp tục hút:

• Giảm tốc độ suy giảm trí nhớ khoảng 20%
• Giảm suy giảm khả năng ngôn ngữ (verbal fluency) khoảng 50%

TS. Bloomberg cho biết:

“Những người bỏ thuốc, ngay cả khi đã lớn tuổi, có xu hướng trải qua suy giảm nhận thức chậm hơn. Đây là lý do quan trọng để khuyến khích cai thuốc ở nhóm người trung niên và cao tuổi.”

Bà giải thích thêm rằng hút thuốc làm tổn thương mạch máu nhỏ trong não, ảnh hưởng đến các cấu trúc thần kinh liên quan đến nhận thức, đồng thời tăng viêm mạn tính, yếu tố được cho là góp phần vào suy giảm nhận thức và sa sút trí tuệ.

Mở ra tiềm năng trong phòng ngừa và điều trị Azheimer

Dựa trên các kết quả ấn tượng đã mở ra những định hướng mới cho việc thực hiện các bước tiếp theo của nghiên cứu là đó là mối quan hệ và tìm hiểu các cơ chế sinh học và mạch máu liên quan giữa việc cai thuốc và tiến trình nhận thức, đồng thời kiểm tra xem liệu việc bỏ thuốc có giúp giảm nguy cơ sa sút trí tuệ hay không.

TS. Bloomberg nhận định:

“Suy giảm nhận thức do tuổi tác và do bệnh Alzheimer là hai quá trình khác nhau. Mặc dù kết quả này gợi ý rằng việc bỏ thuốc có thể giúp giảm nguy cơ sa sút trí tuệ, nhưng cần thêm nghiên cứu để khẳng định. Đặc biệt, đối với người trung niên và cao tuổi, các thay đổi trong não liên quan đến Alzheimer thường bắt đầu nhiều năm trước khi bệnh được chẩn đoán.”

Tổng kết

Có thể thấy việc bỏ thuốc lá mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là đối với sức khỏe thần kinh đã được chứng minh qua các bằng chứng lâm sàng. Theo TS. Jimmy Johannes, bác sĩ hô hấp tại MemorialCare Long Beach Medical Center (Hoa Kỳ), nghiên cứu này mang đến một lý do mạnh mẽ khác để bỏ thuốc, ngay cả ở người lớn tuổi:

“Sức khỏe nhận thức là ưu tiên hàng đầu của người bệnh và người thân. Việc bỏ thuốc có thể là một cách hiệu quả để làm chậm suy giảm trí nhớ.”

Ông cũng lưu ý rằng dù đây là nghiên cứu quan sát, kết quả vẫn hỗ trợ bằng chứng cho thấy việc ngừng hoặc giảm hút thuốc có thể làm chậm quá trình suy giảm nhận thức ở người cao tuổi. Vậy nên đối với người lớn tuổi, việc xây dựng một lối sống lành mạnh cùng với dinh dưỡng cân bằng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe không chỉ dừng lại ở việc cải thiện sức khỏe não bộ, thần kinh. 

Nguồn:
Medical News Today